bronnen en problemen
vak C1

AmQu*: Amiens – St.-Quentin

IGN carte topographique TOP 100: 04 Laon / Arras

plaats van route AmQu

Gm km
Sammarobriva Amiens
Augusta Veromandorum St.-Quentin xxviiii 73

Vanuit het centrum van Amiens (Sammarobriva) wordt weg D934 naar het zuidoosten genomen. Na het kruisen van de Avre volgt Longueau, waar de route naar Soissons (AmSo) zich afsplitst. De onderhavige route loopt langs het Aérodrome d’Amiens-Glisy over weg N29-E44. Een kilometer ten noorden van de weg ligt Blagny-Tronville waar de sporen van een Gallo-Romeinse villa zijn gevonden en talrijke erven uit de oudheid. De eerste plaats aan de weg zelf is Villers-Bretonneux, dat op het fiche van Quid.fr pronkt met 3 villas gallo-romaines. Waarschijnlijk is daarvan niets meer zichtbaar. Ten noorden en noordoosten liggen Fouilloy en le Hamel, beide met sporen van een villa. Dan volgt weer een plaats langs de weg, Lamotte-Warfusée. In Lamotte heeft één villa gestaan, in Warfusée twee. Iets ten zuidwesten ligt Marcelcave, waarvoor drie villa’s en een fanum* worden genoemd. Naar het noordoosten toe ligt Morcourt aan de Somme, met sporen van Gallo-Romeinse aanwezigheid. Voorlopig liggen er aan de weg zelf geen plaatsjes meer, maar wie toch langs plaatsen wil gaan die in de oudheid al bewoond waren kan nu naar het zuiden afslaan over weg D337 en komt dan door Bayonvillers (villa), Harbonnières (drie villa’s), en, over weg D329 terugkerend naar de hoofdroute, door Vauvillers (grondsporen van Gallo-Romeinse gebouwen), Framerville-Rainecourt (twee villa’s in Framerville en twee in Rainecourt) en ten oosten van Rainecourt nog Herleville met één villa. Aan de noordkant van de route ligt nog Proyart met twee villa’s en een fanum. Dan weer een plaats aan de weg zelf, Foucaucourt-en-Santerre, met sporen van twee villa’s.

De reis voortzettend komt dan eerst aan de zuidzijde van de weg Soyécourt, ook met de sporen van twee villa’s. Langs de weg zelf wijst het woord ‘estrée’ in de naam Estrées-Deniecourt al op een Romeinse baan. Na kruising met de autosnelweg (A1-E15-E19) komt aan de noordzijde Belloy-en-Santerre met overblijfselen van een villa en verderop aan de weg zelf Villers-Carbonel, waarvan ook al bekend is dat er een villa gallo-romaine stond. Ook lag er een villa in het ten noorden hiervan gelegen Barleux. Nu wordt de Somme overgestoken naar Brie met grondsporen van Gallo-Romeinse gebouwen en sporen van bewoning. Wie hier weg D88 naar het noordoosten zou inslaan komt na ruim één Gallische mijl in Mesnil-Bruntel, dat bewoning kende in de Gallo-Romeinse periode. Terug naar de route. Ten zuiden van de weg ligt Athies aan de Omignon met sporen van een villa en een grot met halfronde nissen, absiden, keramiek en munten. Althans, dat is de opsomming van Quid.fr. Op de toeristenkaart staat nu ook met kleine lettertjes Chaussée Brunehaut langs de weg. Die loopt door Mons-en-Chaussée en Estrées-en-Chaussée naar Poeuilly. De naam ‘Estrées-en-Chaussée’ zou een tautologie genoemd kunnen worden.

‘Estrée’ betekent heerbaan (zie ook bij AmPo) en ‘chaussée’ straatweg. De heerbaan aan de straatweg heet deze plaats. Van het verderopgelegen Poeuilly wordt présence romaine genoemd en passage de la voie romaine dite “Chaussée Brunehaut”. Men vraag zich af wat zo’n mededeling waard is. Dat het dorp aan de voie romaine met de naam “Chaussée Brunehaut” ligt is gewoon op de toeristenkaart te zien. Betekent de présence romaine dat er ook werkelijk iets wijst op bewoning in de Romeinse tijd, of heeft men die présence geconcludeerd uit de aanwezigheid van de voie romaine? De beweringen in Quid.fr zijn wel eens zo vaag dat men zich af gaat vragen waar ze op berusten.

Nu komt Vermand. Het fiche van Quid.fr claimt dat deze plaats Augusta Veromanduorum heette. In het fiche van St.-Quentin staat hetzelfde. Welke plaats was nu werkelijk Augusta Veromanduorum? Hier is gekozen voor St.-Quentin, maar ook Vermand heeft sterke papieren. Alleen al de naam, die aangeeft dat ze ooit de woonplaats was van de Veromandui. Ze had een ovale omwalling en aan de overzijde van de Omignon, bij Marteville, was een heiligdom. De route kruist hier met die van Bavay naar Beauvais (BaBe). Dat de plaats heel belangrijk was blijkt uit het feit dat de route vanuit Amiens er kaarsrecht op af loopt. Hier bij Vermand maakt ze een knik om St.-Quentin te bereiken. Het is echter niet langer weg N29-E44 die gevolgd moet worden, maar het pad ten zuiden ervan, door Holnon en Francilly-Selency. Dat leidt naar de brug over de Somme (de rivier wordt op deze route twee maal gekruist) aan de zuidkant van St.-Quentin (Augusta Veromandorum, zie ook route CaSo).