NaTo: Naix-aux-Forges – Toul

IGN carte topographique TOP 100:

23 Nancy / Bar-le-Duc

		Gm	km
Nasium	Naix-aux-Forges
Tullum	Toul	xviii	45

Vanuit Naix-aux-Forges (Nasium) wordt de Ornain overgestoken en in oostelijke richting weg D29 genomen. De route loopt langs de Barboure door Boviolles (talrijke objecten uit de Gallo-Romeinse periode), Marson-sur-Barboure (sporen van de weg, munten) en Reffroy (sporen van de weg, munten). Dan door Bovée-sur-Barboure (grondsporen, sporen van een aquaduct, fragmenten van dakpannen, munten) en Naives-en-Blois (sporen van Gallo-Romeinse bewoning). Volgens Quid.fr ligt de laatstgenoemde plaats al niet meer aan de hoofdroute, maar aan een diverticulum* vanaf Bovée-sur-Barboure naar Sorcy-St.-Martin. Dit diverticulum zou de naam Chemin des Sarrasins hebben, hetgeen toch niet erg Romeins klinkt. Waarschijnlijk zoekt men de hoofdroute vanaf Bovée-sur-Barboure in oostelijke richting. Aanvankelijk lijkt zo’n poging beloond te worden, want bij Broussey-en-Blois zijn bewerkte stenen, dakpannen, aardewerk en bronzen uit de Romeinse tijd gevonden. Hier denkt men de Romeinse weg van Reims naar Toul gevonden te hebben in de Chemin de la Pucelle. Bij die naam zal men echter niet in de eerste plaats aan Romeinen denken, maar aan Jeanne d’Arc, die hemelsbreed ongeveer 25 kilometer hier vandaan werd geboren (zie route NaSo). Ook verder naar het oosten, heeft Sauvoy aan de Méholle en het Canal de la Marne au Rhin een Romeins verleden (sporen van een villa, aardewerk, smederij, munten, dakpannen). Hoe het na Sauvoy verder moet is op de toeristenkaart niet te zien. Er gaat nog een bospad naar het oosten, maar dat eindigt tegen weg D964 tussen Vaucouleurs en Void.

Daarom nemen wij vanaf Bovée-sur-Barboure het vermeende diverticulum en gaan gewoon verder over weg D29. Er is iets vreemds met dat diverticulum, want het wordt ook genoemd bij Ménil-la-Horgne (grondsporen) dat ten noorden van Bovée ligt. Zoals gezegd gaat onze route over weg D29, door Naives-en-Blois (hierboven reeds genoemd). Bij Vacon gaat de weg in noordelijke richting langs de Méholle lopen. Ook hier is sprake van de chemin appellé “la Pucelle”, die blijkbaar van Broussey naar Vacon liep. Ditmaal blijkt het een diverticulum van Reims naar Toul te zijn. In deze streek vindt men het woord “diverticulum” blijkbaar erg mooi (zie ook route NaSo). De volgende plaats is Void, dat samen met Vacon de gemeente Void-Vacon vormt. De Romeinen hebben er munten, dakpannen, aardewerk en grondsporen achtergelaten. Nu blijken we plotseling op het diverticulum Verdun – Soulosse te zitten. Het begint hilarisch te worden, maar we hebben de diverticula nu gelukkig verder achter de rug.

Ten noorden van Void ligt Sorcey-St.-Martin, waarbij sporen van een Romeinse tempel zijn gevonden, een groot grafveld, veel voorwerpen en munten. De route echter slaat bij Void naar het oosten af, loopt een kilometer of drie over de autosnelweg N4 en gaat dan verder over de even ten noorden van de snelweg gelegen weg D36 (nummer niet op de toeristenkaart) en steekt bij Pagny-sur-Meuse (grondsporen, dakpannen,aardewerk) de Maas over. Ook bij Troussey, ten noordwesten van Pagny, hebben de Romeinen van alles nagelaten (dakpannen, aardewerk, bestratingen, munten). Na Pagny buigt weg D36 naar het zuiden af in de richting van St.-Germain-sur-Meuse (dakpannen, bakstenen, aardewerk). Ook hier komt de naam Chemin de la Pucelle voor. De route blijft echter na Pagny-sur-Meuse naar het oosten lopen door Lay-St.-Remy (présence gallo-romaine) en over weg D400 door Foug (voi romaine de Reims à Toul) en Ecrouves (vestiges de la voi romaine de Reims à Toul). Ook bij Choloy-Ménillot, ten zuidwesten van Ecrouves, wordt de Romeinse aanwezigheid vermeld. Na Ecrouves loopt de route verder over weg D400 naar het centrum van Toul (Tullum).