NaSo: Naix-aux-Forges – Soulosse-sous-St.-Elophe

IGN carte topographique TOP 100:

23 Nancy / Bar-le-Duc

		Gm	km
Nasie	Naix-aux-Forges
a. Ad Fines	les Roises	xiiii	35
Solimariaca	Soulosse-sous-St.-Elophe	v	13

Vanaf Naix-aux-Forges (Nasium) gaat de route over weg D966 zuidoostwaarts langs de Ornain. Bij St.-Amand-sur-Ornain beroemt men zich (Quid.fr) op de site de l’antique Nasium en worden sporen van de Romeinse weg vermeld. Merkwaardig is hier de mededeling dat Naix langs de weg van Langres naar Trier ligt (sur le passage de la voie romaine de Langres à Trèves). Van welke weg de sporen zijn, van de onderhavige route of van route NaLa (Naix – Langres), wordt niet vermeld. Bij het volgende plaatsje, Tréveray, worden Gallo-Romeinse dakpannen, aardewerk, munten en ovens vermeld. Bij St.-Joire, het volgende dorp, zijn een grafsteen, vazen en een muntschat gevonden. Ook het dorp daarna, Demange-aux-Eaux, heeft een muntschat opgeleverd, en daarbij nog resten van een Romeins gebouw met mozaïek. Bij het vlak daarbij gelegen Baudignécourt is de basis van de Romeinse weg teruggevonden. Bij Houdelaincourt wordt de route gekruist door weg D960. Daaraan liggen, ten oosten van Houdelaincourt, de dorpjes Delouze en Rosières-en-Blois, die samen de commune Delouze-Rosières vormen. Bij Rosières zijn resten van villa’s gevonden, met daarin munten, dakpannen en andere voorwerpen. Ook bij Delouze is Romeins materiaal aan het licht gekomen. Behalve deze informatie geeft Quid.fr ook nog de mededeling dat deze plaatsjes aan het diverticulum* van Maxey-sur-Vaise naar Sermaize liggen. Maxey-sur-Vaise (grondsporen, aardewerk, munten) ligt naar het oosten toe aan de Maas, en lijkt wat betreft Romeinse vondsten in deze streek een belangrijke rol te spelen (wordt hierna nog een paar maal genoemd). Met Sermaize zal wel niet het vlak bij Noyon gelegen plaatsje op route AmSo bedoeld zijn. Waarschijnlijk bedoelt men Sermaize-les-Bains ten noorden van St.-Dizier, maar ook dan is de opmerking niet goed te begrijpen.

De volgende plaats is Gondrecourt-le-Château, waar sierraden uit de Romeinse tijd zijn gevonden. Naar het noordoosten toe ligt de commune de Badonvilliers-Gérauvilliers. Bij Gérauviliers, te bereiken over weg D193, zijn midden 19e eeuw de sporen van een Romeinse villa gevonden, en bij Badonvilliers, dat twee kilometer verderop lang weg D193 ligt, sporen van Romeinse baden. Ten zuiden van Gondrecourt zijn bij Dainville-Bertheléville grondsporen en sarcofagen uit de Romeinse tijd aangetroffen.

Nog wat verderop naar het zuiden ligt Grand, dat een aanzienlijke plaats geweest moet zijn. Er zijn ruïnes van een amfitheater, resten van een villa, dakpannen, sporen van de Romeinse ommuring en van thermen, ruïnes van een basilica en een mozaïek. Na Gondrecourt-le-Château loopt de route eerst ongeveer vijf kilometer naar het oosten en buigt dan, ter hoogte van Amanty (scherven van tegels en aardewerk, stompen van zuilen en resten van kapitelen) naar het zuidoosten en door Vouthon-Bas, waarvan gezegd wordt dat het aan een diverticulum ligt dat van Maxey-sur-Vaise naar Grand liep. Op de toeristenkaart is van een dergelijke weg niets te ontdekken. Van het volgende plaatsje, Vouthon-Haut (sporen van een keramiekatelier, munten), wordt hetzelfde gezegd: Situé sur le diverticule Maxey à Grand. Ten zuiden van de beide Vouthons ligt Vaudeville-le-Haut (grondsporen) en ook dat is Situé sur le passage du diverticule romain de Maxey-sur-Vaise à Grand. Ruim anderhalve kilometer na Vouthon-Haut gaat rechtsaf een pad zuidwaarts naar les Roises (Ad Fines).

Les Roises wordt weer verlaten over weg D19 en loopt daarna naar de kruising bij Greux. Daar gaat de route rechtsaf naar het zuiden en voert na één kilometer door Domrémy-la-Pucelle, het geboortedorp van Jeanne d’Arc (1412-1431), de nationale heldin van Frankrijk. De toevoeging la Pucelle (de maagd) slaat op Jeannes bijnaam: de Maagd van Orleans. Die dankt ze aan het feit dat ze als zeventienjarig meisje aan het hoofd van een leger de stad Orleans uit handen van de Engelsen redde. Na het dorp wordt weg D53 gevolgd tot in Coussey (présence romaine). Van Sionne, ten zuidwesten van Coussey, wordt gezegd dat het op de Romeinse weg van Grand naar Soulosse ligt. Dat zou kunnen. De route gaat nu in oostelijke richting verder over weg D3, steekt dus de Maas over en eindigt in Soulosse-sous-St.-Elophe (Solimariaca) aan weg N74, die van Langres naar Toul loopt. Ten noordwesten van Soulosse ligt Moncel-sur-Vair (sporen van Romeinse verschansingen, altaar, bronzen, verschillende objecten) waarvan gezegd wordt dat het langs de Romeinse weg van Lyon naar Trier ligt. Neemt men aan dat alles wat hemelsbreed binnen vier kilometer van een weg af ligt, nog bij die weg hoort, dan is deze bewering waar. Maar Moncel-sur-Vair ligt toch dichter bij de onderhavige route.