LiDi: Lillebonne – Dieppe

PK28: Gallische mijlen			opgegeven	gemeten	route
			afstand	afstand
Ivliobona	Lillebonne				LiDi
a. Grauinum	Gréaume		x
b ?	Bretteville-St.-Laurent			vii
?	Dieppe		x

Op de Peutinger-kaart lijkt Grauinum tussen Iuliobona (Lillebonne) en Bononia (Boulogne) te liggen en wel van beide plaatsen tien mijl verwijderd. In de Romeinse reisgidsen van Bruijnesteijn van Coppenraet wordt voor Grauinum geen oplossing gegeven, maar op het kaartje op p. 27 van zijn werk is te zien dat hij aan Fécamp denkt. De oplossing van de route zou er dan uit zien als op de linker afbeelding hierboven. De gids van Thiollier-Alexandrowicz geeft een andere, op het internet ruim vertegenwoordigde opvatting, namelijk dat Grauinum gelijkgesteld moet worden aan Grainville-la-Teinturière. Men gaat er daarbij van uit dat de route niet grotendeels door Het Kanaal, maar gewoon over land liep. Dit is schematisch aangegeven op de middelste afbeelding. Op de rechter afbeelding is te zien welke oplossing in deze gids wordt voorgestaan. Daarbij is er van uit gegaan dat de route naar een belangrijke haven aan de kust loopt en dat de lijn waarmee de route op de Peutinger-kaart is weergegeven door de middeleeuwse kopiist per ongeluk of uit onbegrip met Bononia (Boulogne) is verbonden.

Op de afbeeldingen hieronder is dat in beeld gebracht. Er zijn op dit stuk van de Peutinger-kaart nog veel meer kopieerfouten gemaakt, maar om nu de problemen tot die van de huidige route te beperken is op het linker plaatje weergegeven hoe die route op de kaart staat en op het rechter plaatje hoe die er mogelijk van oorsprong uitzag.

Uit het linker plaatje zijn de oplossingen van Bruijnesteijn en Thiollier-Alexandrowicz voortgekomen. Mogelijkheid 1 (links) is dat men vanuit Grauinum met de boot naar Boulogne vertrok. Men stelt deze plaats dan gelijk aan de haven van Etretat, Fécamp of St.-Valery-en-Caux. Mogelijkheid 2 is dat één van die havens het eindpunt van de route is (een op de Peutinger-kaart ongenoemde kustplaats) en dat Grauinum dus tussen die haven en Lillebonne in heeft gelegen. Dat is in beeld gebracht op het rechter plaatje. Eigenlijk is dat plaatje speciaal gemaakt voor de hier gekozen oplossing, waarbij er een extra afstand van zeven mijl is ingelast. Daarover verderop meer. In de regel kiest men voor Grauinum dan Grainville-la-Teinturière, dat min of meer tussen Lillebonne en St.-Valery-en-Caux in ligt. Ook Grainville-Ymauville zou kunnen voldoen, want ook daar is Romeins gevonden, al is het dan niet zo veel als in Grainville-la-Teinturière. Grainville-Ymauville ligt meer de kant van Fécamp op. In alle gevallen is er van de afstanden niets te bakken. Dan is er nog mogelijkheid 3, zoals Thiollier-Alexandrowicz voorstelt en die eigenlijk weer op het linker plaatje is gebaseerd, waarbij Grauinum vanwege de daar talrijke vondsten uit de Romeinse tijd ook Grainville-la-Teinturière is, maar waarbij de rest van de route naar Boulogne over land loopt. Ook bij die oplossing is met de opgegeven afstanden niets aan te vangen.

In het fiche van Quid.fr dat bij Héricourt-en-Caux hoort wordt het gehucht Gréaume voorgesteld als mogelijke identificatie van Grauinum. Het ligt op precies tien mijl afstand van Lillebonne en met vondsten in de omgeving is de Romeinse aanwezigheid bewezen. Echter, de afstand naar de haven van St.-Valery-en-Caux klopt niet. Naar de andere genoemde havens ook niet, maar het is wat betreft de ligging daarvan al niet waarschijnlijk dat ze via Gréaume bereikt werden. Wel ligt Gréaume op de kaart van Cassini aan een route naar Dieppe, een havenplaats die ook in de oudheid al veel belangrijker geweest zal zijn (zie route DiBe) dan de drie eerder genoemde. Het is mogelijk dat de afstand van Grauinum naar de kust bij het kopiëren van de kaart domweg een herhaling van die tussen Ivliobona en Grauinum is geweest (X mijl), en eigenlijk XVII mijl had moeten bedragen.

Hier is echter gekozen voor de mogelijkheid dat er op 10 mijl van Dieppe en op zeven mijl van Grauinum nóg een halte is geweest. Die zou zich dan bevonden hebben bij Bretteville-St.-Laurent, waar genoeg Romeins is gevonden om die veronderstelling te steunen. Voor het verloop van de route is ruwweg die van de kaart van Cassini gevolgd. Alleen het begin ervan is wat aangepast. Bij Cassini loopt de route vanaf Trouville via Fauville-en-Caux naar Héricourt-en-Caux, terwijl hier al vóór Foucart wordt afgeslagen om via weg D29 Héricourt-en-Caux te bereiken. Bijna aan het einde ervan loopt de route op de kaart van Cassini van Ambrumesnil naar Hautot-sur-Mer, terwijl er op een moderne kaart van deze weg niets meer te vinden is. Met behulp van Google-Earth zijn de vage sporen ervan (en van andere wegen) nog te zien. Het hele gebied is grondig heringericht.