AvAu: Avenches – Augst

PK112: Gallische mijlen			opgegeven	gemeten	route
			afstand	afstand
Auenticum Heletiorum	Avenches				AvAu
a. Petenisca	Studen		xiiii
b. Salodurum	Solothurn		x
Augusta Rvracum	Augst		xxii

RA196B: Gallische mijlen			opgegeven	gemeten	route
			afstand	afstand
Aventiculum Helvetiorum	Avenches				AvAu
a. Petinesca	Studen		xiiii
b. Salodurum	Solothurn		x
Augusta Rauracum	Augst		xxii

Het grootste probleem op deze route is de afstand van Studen naar Solothurn, die in beide bronnen een mijl te groot is. Althans, als de kortste weg tussen die plaatsen gerekend wordt. Het is ook duidelijk in welk deel van die weg het probleem zit, doordat bij Arch een mijlpaal is gevonden, die voor de afstand naar Avenches XX mijlen aangeeft. Nu is de afstand van Avenches naar Studen XIIII mijl, dus zou de afstand Studen – Arch VI mijl moeten bedragen. Het zijn er echter slechts V. Er zijn nu twee mogelijkheden: 1^e er werd tussen Studen en Arch een langere weg genomen, bijvoorbeeld via Büetigen, Diessbach (bei Büren), Schnottwil en Oberwil (bei Büren), of 2^e zowel de afstand in de geschreven bronnen als op de mijlpaal zijn gebaseerd op een foute meting, of op een foute notatie daarvan. De mogelijkheid dat hier berekende mijlen van 2,22 km zouden zijn bedoeld moet uitgesloten worden, omdat daar op deze route geen enkele aanwijzing voor is. Wie de kortste weg tussen Arch en Avenches gaat meten zal ontdekken dat die vrijwel precies 44 kilometer bedraagt, maar er is geen reden om aan te nemen dat de middelste afstand van deze route opeens in een ander soort mijlen uitgedrukt zou zijn.

Omdat niet bekend is hoe het verloop van de Aare in de oudheid was, is het ook mogelijk dat de route ergens een kronkel van de rivier volgde en daardoor wat langer uitviel. Het probleem is hier “opgelost” door vanuit Studen eerst naar Büetigen te gaan vandaar weg 22 te volgen. Op die manier komt de afstand ook op een kleine zes mijl uit. Tussen Arch en Leuzingen is langs de Aare een Römerstrass aangegeven waarvan begin- en einde op de kaart niet te vinden zijn. Daarom is hier voor het meten van de afstand de spoorbaan tussen die twee plaatsen gebruikt. Toen Thomas Platter in 1595 van Bazel naar Genève reisde deed hij Studen niet aan. De oude Romeinse weg vandaar naar Kallnach zal toen ook niet meer in gebruik geweest zijn. Thomas reisde van Bazel eerst via Muttenz naar Pratteln en dan als volgt verder: Liestal – Hölstein – Niederdorf – Oberdorf – Waldenburg – Spittel – Langenbruck – Balsthal – Oberbipp – Wiedlisbach – Attiswil – Solothurn – Lüsslingen – Leuzingen – Rüti bei Büren – Büren an der Aare – Lyss – Aarberg – Kallnach – Fräschels – Morat – Avenches¹. Grote delen van die route zullen overeenkomen met de weg van Augst naar Avenches in de oudheid.

________________________________________