bronnen en problemen
Routes

ArCl: Argenton-sur-Creuse – Clermont-Ferrand

PK76: Gallische mijlen opgegeven gemeten route
afstand afstand
Argantomago Argenton-sur-Creuse ArCl
a. Mediolano Culan xxviii
b. Aqvis Neri Néris-les-Bains xii xv
c. Cantilia Davayat xv xxiiii
Augusto Nemeto Clermont-Ferrand xxiiii viiii

Op het eerste gezicht lijkt er op deze route maar één afstand te zijn die klopt. Echter, algemeen wordt aangenomen dat Mediolano gelijkgesteld moet worden aan Châteaumeillant, waardoor de eerste afstand ook al niet correct zou zijn (over de andere afstanden verderop meer). De naam Culan is waarschijnlijk ontstaan uit een samentrekking van Cuborum Mediolanum. De veronderstelling dat het woord meillant iets met Mediolanum te maken heeft is in ieder geval onjuist en stamt uit de middeleeuwen of nog later tijd, toen de naam Châteaumeillant gelatiniseerd werd tot Castrum Mediolanense. Meillant is een vervoeging van het werkwoord meiller of medler, dat “samenlopen” of “vermengen” betekent1. Waarschijnlijk slaat het op de samenkomst van waterloopjes, zoals te zien is bij Meillant ten noordoosten van St.-Amand-Montrond en vooral bij Château-Meillant ten westen van Culan. Dat met Mediolanum op deze route Culan wordt bedoeld is o.a. te zien aan de borne milliaire van Bruère-Allichamps (zie ook bij route BoCu). Deze mijlpaal geeft de volgende afstanden:

AVAR. L. XIIII Avaricum (Bourges)
MED. L. XII Mediolanum (Culan)
NER. L. XXV Neriomagum (Néris-les-Bains)

De afstanden kloppen precies. Het is niet mogelijk om de afstand van Châteaumeillant naar Bruère-Allichamps in twaalf mijl te overbruggen en er is ook geen spoor van een enigszins ononderbroken pad tussen beide plaatsen. Zowel de toeristenkaart als een detailkaart (2326O) tonen een wirwar van landweggetjes, in tegenstelling tot de grotendeels kaarsrechte weg tussen St.-Amand-Montrond en Culan. Dat de weg naar Bourges via Culan liep (en niet via Châteaumeillant) is op oude kaarten2 te zien. Het is dan ook bij Culan dat de weg een knik in zuidoostelijke richting maakt. De weg van Bruère-Allichamps naar Culan wordt elders in deze gids beschreven (route BoCu). Hoewel het voor de gelijkstelling Mediolano = Culan geen enkele bewijskracht heeft moet nog gezegd worden dat zowel de toeristenkaart als Quid.fr bij Culan een Pont romain vermelden. De Romeinse herkomst wordt door anderen echter weer aangevochten. De brug is in de 17e eeuw herbouwd, in de 19e eeuw gerestaureerd, en in 1944 opgeblazen, zodat het moeilijk is om het tijdstip van de eerste bouw nog te achterhalen.

fouten rond deze route

Bij het invullen van de afstanden langs de route heeft de kopiist abusievelijk twaalf mijl ingelast en pas daarna de afstanden XV en XXIII overgenomen. Die zijn zodoende een plaats opgeschoven. Zowel de afstand van XXVIII mijl vanaf Argantomago als die van XV mijl naar Aquis Neri wijzen Culan aan als de plaats van de halte Mediolano.

________________________________________

  1. A.J. Greimas: Dictionnaire de l’Ancien Français. Paris 1999, p.374/375.
  2. De kaart van Cassini en Ryh_2508_24, Ryh_2508_25 en Ryh_2508_36.