TrAu: Troyes – Auxerre

IGN carte topographique TOP 100:	22 Troyes / St.-Dizier
	28 Auxerre / Saulieu

		Gm	km
Augusto Bona	Troyes
a. Eburobriga	St.-Florentin	xviii	45
Autessio Duro	Auxerre	xi	28

Vanuit Troyes (Augustobona) wordt in zuidwestelijke richting weg N77 genomen. Deze verlaat de bebouwing van Troyes bij St.-André-les-Vergers (volgens Quid.fr ligt dat aan de voie romaine de Troyes à Auxerre) en komt dan door St.-Germain, waar sporen van een Gallo-Romeinse woonplaats zijn gevonden. Daarbij wordt ook een vertakking van de weg naar Auxere genoemd die “la Voriau” heet. Blijkbaar waren er hier meerdere wegen waarover de route vervolgd kon worden. In ieder geval wordt vanaf hier niet meer weg N77 gevolgd, maar een pad dat ten zuidwesten van St.-Germain uitkomt op de oude Romeinse weg (zie tekening). Deze weg is op de toeristenkaart nog wel te zien, maar in de Michelin wegatlas niet.

Ten oosten van St.-Germain ligt aan de zuidkant van Troyes het plaatsje Bréviandes, waar in 1886 ook sporen van de Romeinse aanwezigheid zijn aangetroffen. Nu eerst even een uitstapje in zuidoostelijke richting. Volgens Quid.fr ligt Bréviandes aan de Romeinse weg van Troyes naar Vertault. Vertault is op toeristenkaart nr.22 niet te vinden en voor de onderhavige route ook niet van belang, maar misschien wel interessant voor degenen die van hier uit wat zichtbare resten uit de oudheid willen bezoeken. Vertault staat op toeristenkaart nr.28 ten westnoordwesten van Châtillon-sur-Seine en ten zuiden van Molesmes. Op de kaart zijn de Vestiges Gallo-romains de Vertillum aangegeven. In de Michelin wegatlas staan ze aangegeven als Ruines gallo-romaines. Er is een omwalling van het type “murus gallicus” en in de Romeinse periode had het plaatsje een tempel en thermen. Nu keren we weer terug naar het punt waarop we ten zuidwesten van St.-Germain op Romeinse weg terecht zijn gekomen.

Bij St.-Pouange ten zuiden van St.-Germain wordt deze weg vermeld, evenals bij het tevens ten zuiden van St.-Germain gelegen Roncenay. Aan de andere kant van de weg wordt hij in Quid.fr genoemd bij Souligny, ten zuidwesten van St.-Pouange, bij Bouilly ten zuiden van Souligny en bij Javernant ten zuiden van Bouilly. Ook bij Villery, ten noordoosten van Javernant, wordt bij de vestiges préhistoriques et antiques de Romeinse weg vermeld. Op de kaart van Cassini heet de weg hier Chemin de Tonnerre et d’Auxerre, maar op een moderne kaart (2818O) Ligne de la Vente Renaud. De ten zuiden van Villery voorkomende naam “le Cheminot” (bij Cassini Chemineau) wijst er op dat we op de goede weg zijn. Die valt even voorbij Villery trouwens weer samen met weg N77. De Romeinse weg wordt ook vermeld bij Chamoy, dat vier kilometer verderop aan de zuidkant van N77 ligt en bij Montigny-les-Monts ten zuidwesten van Chamoy. In de omgeving daarvan zijn ook Romeinse dakpannen gevonden.

Ten noorden van de weg, ten noordwesten van Auxon, hebben de Romeinen sporen nagelaten bij Eaux-Puiseaux. Verderop langs de route heeft bij Villeneuve-au-Chemin een Romeinse villa gestaan. Weliswaar wijst de toevoeging “au-chemin” op een Romeinse weg, maar Villeneuve zelf kan niet uit de oudheid stammen. Plaatsnamen waarin de woorden ‘neuf’ en ‘neuve’ zijn verwerkt ontstonden in de middeleeuwen of een nog latere periode. Bij Coursan-en-Othe, ten zuidwesten van Villeneuve, zijn Romeinse dakpannen gevonden. Van het plaatsje wordt ook gezegd dat het aan de Romeinse weg van Boulogne naar Lyon lag. Dat idee is waarschijnlijk ingegeven door de route uit het Reisboek van Antoninus (RA198), die inderdaad deze vreemde omweg maakt (zie afbeelding H3.3.3*). In werkelijkheid zal de reiziger tussen Boulogne en Lyon na Amiens over Senlis, Chailly-en-Brie en Sens naar Auxerre zijn gegaan (zie overzichtskaartje*), en niet over de onderhavige route. De route loopt verder naar Neuvy-Sautour. Ten westen daarvan ligt Turny, waarbij in Quid.fr de Voie d’Agrippa wordt vermeld. Ook die gedachte zal misschien ingegeven zijn door het verloop van RA198, maar is beslist onjuist.

Weg N77 komt nu aan in St.-Florentin (Eburobriga), dat een ancien poste militaire gallo-romain wordt genoemd. Aangezien het een halte op deze route is, stond er ongetwijfeld meer dan alleen maar een militaire wachtpost. De koerier, zakenman, of pelgrim die door St.-Florentin kwam kon er vast ook wel een plek vinden om te overnachten. Ten westen St.-Florentin liggen bij Avrolles de resten van een oppidum. Na het oversteken van de Armançon loopt de route langs Vergigny, waarvan wordt gezegd dat er een route tussen Sens en Alise doorheen liep. Alise-Ste.-Reine ligt waarschijnlijk bij het Alesia dat in boek VII van Caesars verslag over de Gallische oorlogen zo’n grote rol speelt. Het is te vinden op toeristenkaart nr.28, ca.35 km. ten zuiden van Châtillon-sur-Seine. In ieder geval toont de toeristenkaart vanaf Chéu ten oosten van Vergigny een voie romaine in zuidoostelijke richting naar Tonnere aan de Armançon, en die zou best onderdeel kunnen zijn van een route vanuit Sens in de richting van Alise (zie bij de problemen van route SeTr). Bij Jaulges, ten oosten van Chéu, wordt de verbinding Sens - Alise nogmaals vermeld. De Romeinse weg wordt daar Chemin Ferré genoemd.

Er is bij Jaulges een Romeinse pottenbakkerswerkplaats gevonden. De onderhavige route gaat verder zuidwaarts over weg N77. In Mont-St.-Sulpice, ruim zeven kilometer ten westen van de weg, is men echter van mening aan de voie d’Agrippa te wonen. De route loopt verder door Pontigny naar Montigny-la-Resle, waarvan wel met wat meer recht gezegd wordt (doch zie boven) dat de voie d’Agrippa er door heen loopt. Er zijn trouwens ook andere resten uit de Romeinse tijd gevonden: tegels en afval van smederijen. Even ten zuidwesten van Montigny buigt weg N77 verder naar het westen af, maar de route blijft in de oorspronkelijke zuidwestelijke richting doorlopen over een Voie Romaine, die wel op de toeristenkaart is te volgen, maar niet in de Michelin wegatlas. Bij Bleigny-le-Carreau ten zuiden van Montigny wordt die weg bij de eigen vestiges antiques gerekend. De route loopt daarover verder naar het centrum van Auxerre (Autessiodurum).