bronnen en problemen
vak D2

StKe: Straatsburg – Kembs

IGN carte topographique TOP 100: 12 Strasbourg / Forbach
31 St.-Dié / Bâle

plaats van route StKe

Gm km
Argentorate Straatsburg
a. Hellelum Ehl xi 28
b. Argentouaria Biesheim-Oedenbourg xv 38
d. Stabulis Bantzenheim xi 28
Cambete Kembs vi 15

De hierna volgende straatnamen zijn op de toeristenkaart niet te vinden en kunnen het beste op ViaMichelin of GoogleMaps gevolgd worden. Wie daar geen zin in heeft en zich wil beperken tot de toeristenkaart moet even doorlezen tot de spoorlijn ter sprake komt. De straatnamen geven misschien wel en misschien niet de Romeinse route aan, maar laten zien hoe men van Strasbourg naar de eerste halte (Ehl) kan komen. Vanuit het centrum van Straatsburg (Argentorate) wordt zuidwaarts en zuidwestwaarts weg N83 (nummer ook niet op de toeristenkaart) gevolgd, over de Route de l’Hôpital, Avenue Colmar, Route de Strasbourg en Route de Lyon.

De laatstgenoemde gaat ten zuidzuidwesten van de stad over in weg N83-E25, die ter hoogte van Lipsheim en Fegersheim aan de oostkant van de spoorlijn gaat lopen. Met de toeristenkaart voor zich is het waarschijnlijk gemakkelijker in zuidzuidwestelijke richting de spoorbaan te volgen totdat weg N83-E25 bij Lipsheim en Fegersheim daarlangs gaat lopen. Die weg wordt vervolgens ongeveer tien kilometer gevolgd totdat zich kort voor Matzenheim (sporen uit de Romeinse tijd) aan de oostzijde een weg begint af te splitsen die door Matzenheim zelf loopt en naar Sand gaat. Bij Sand is bronswerk uit de Romeinse tijd gevonden. Aan de zuidoostzijde van het plaatsje ligt de eerste halte op deze route: Ehl (Helvetum) in de gemeente Benfeld. Er zijn graven en voorwerpen uit de Romeinse tijd gevonden.

De route gaat nu verder over weg D282 en even later over D212. Bij Herbsheim en Rossfeld, ten zuidoosten van Ehl, zijn ook sporen van Romeinse bewoning aangetroffen. Wat verder naar het oosten is bij Boofzheim een Romeinse muntschat aan het licht gekomen. Sporen van de Romeinse aanwezigheid zijn ook gevonden bij Friesenheim ten zuiden van Boofzheim. Ruim zeven kilometer vanaf Ehl, waar weg D212 met een lichte knik in zuidwestelijke richting naar Hilsenheim (vestiges romains) gaat, loopt de route in de oorspronkelijke richting verder over een Ancienne Voie Romaine dite Heidenstraessel, zodat de weg voorlopig gemakkelijk te volgen is. Ten zuidwesten van Hilsenheim ligt Muttersholz, waarbij een schat uit de 3e eeuw wordt vermeld. Ten zuiden van Muttersholz en nog voorbij Baldenheim, ligt Hessenheim (grafkuilen, graven), dat station gallo-romaine wordt genoemd. Sporen uit de Romeinse tijd zijn ook gevonden ten oosten en noordoosten van Hessenheim bij Artolsheim (thermen), Richtolsheim en Saasenheim (grafveld, sporen van een gebouw).

Zoals in de buurt van een Romeinse weg gebruikelijk is zijn er ook plaatsjes waarover wat betreft de Romeinse tijd eigenlijk niets te melden valt, maar die de aanwezigheid van de weg zelf bij hun vestiges antiques rekenen. Dat is hier het geval bij Boesenbiesen1 ten noorden van Hessenheim en Heidolsheim ten zuidwesten van Hessenheim. Aan de westkant van de weg volgen nu Ohnenheim (plaveisel, dakpannen), Elsenheim (sporen van gebouwen) en Grussenheim, waar de sporen dichter bij de Romeinse weg liggen, tussen Grussenheim en Artzenheim ten zuidoosten ervan. In Quid.fr worden deze resten omschreven als importante station romaine. Deze resten worden ook wel beschouwd als die van Argentovaria*. De locatie Biesheim-Oedenbourg (komt verderop ter sprake) past echter beter in de opgegeven afstanden. Ten zuiden van Grussenheim en aan de westzijde van de Romeinse weg volgen dan nog Jebsheim (Romeinse woning) en Muntzenheim (occupation romaine). Ten zuidwesten van Muntzenheim ligt in de gemeente Horbourg-Wihr de plaats Horbourg (sporen van een castellum, een dorpje en een tempel), die ook wel aangewezen wordt als de Argentovaria. Bij het ten oosten ervan gelegen Wihr-en-Plaine zijn sporen van een villa en een graf gevonden. De Romeinse weg ligt hier betrekkelijk ver van huidige loop van de Rijn, terwijl de voortzetting ervan ten zuiden van Neuf-Brisach (komt verderop) oostelijker ligt. Het is duidelijk dat de route hier in oostelijke richting moet afbuigen, hoewel de Romeinse weg gewoon nog een stukje door lijkt te lopen tot Urschenheim, waar sporen van de weg zijn bij de plek die Hochstraessel heet (niet op de toeristenkaart).

plaats van Argentovaria

Zelfs na Urschenheim liep de weg nog door, want weg D9 tussen Urschenheim en Widensolen heet Grand Rue. Wij gaan echter vóór Urschenheim in zuidoostelijke richting via Durrenentzen (dakpannen) en Kunheim naar Oedenbourg (zie kaartje). In die richting zal de oude weg naar Breisach (Brisiacum) ook gelopen hebben. Op de toeristenkaart is de locatie van Oedenbourg niet te vinden, maar op het internet gelukkig wel2. Bij Oedenbourg (gemeente Biesheim) zijn allerlei Romeinse resten uit de grond gekomen, waaronder sporen van een castellum en een heiligdom voor Mithras. Daarna loopt de route via Biesheim naar Neuf-Brisach, dat in Quid.fr een station romaine genoemd wordt, zonder te vermelden waarop dat is gebaseerd. Na Neuf-Brisach wordt weg D468 gevolgd, die hier in een rechte lijn naar het zuiden loopt. Ten zuidoosten van Neuf-Brisach vermeldt Quid.fr resten van Romeinse sarcofagen bij Algolsheim. Verderop, ter hoogte van Heiteren (occupation romaine) buigt weg D468 even naar het zuidoosten, maar de route loopt in een rechte lijn verder over een Ancienne Voie Romaine. Ten oosten ervan worden bij meerdere plaatsen sporen uit de Romeinse tijd vermeld, zoals graven bij Nambsheim. Bij Balgau en Fessenheim wordt alleen de weg zelf genoemd. In de gegevens van Balgau wordt zelfs beweerd dat hier de weg van Bazel naar Trier liep! Bij Blodelsheim wordt dat gelukkig gecorrigeerd (voi romaine Bâle-Strasbourg). Hier eindigt de Romeinse weg tegen weg D50. Wij moeten ons dus weer behelpen met weg D468. Tussen Rumersheim-le-Haut en Bantzenheim is volgens quid.fr een station romaine opgegraven. Dit was dan misschien de halte Stabulis*. Bij Bantzenheim zelf wordt occupation romaine vermeld. Hetzelfde bij Ottmarsheim verderop langs de weg. Ten zuiden daarvan wordt bij Petit-Landau alleen de weg zelf vermeld, maar Rixheim, dat hemelsbreed negen kilometer naar het westen ligt, wordt station romaine genoemd, al wordt er niet bij vermeld hoe men aan die wetenschap komt. Bij Wiffer ontmoeten we weg D52 en leggen dan de laatste drie kilometer af naar Kembs (Cambete).

_________________________________________

  1. De Franse oe wordt uitgesproken als eu, zoals in peur, en ongeveer net zo als de Duitse ö.
  2. http://www.monumentum.fr/vicus-gallo-romain-oedenbourg-pa00085743.html