IGN carte topographique TOP 100: | 34 Poitiers / Loches |
39 la Rochelle / Royan | |
40 Niort / Angoulême |
Gm | km | ||
Mediolano Santorum | Saintes | ||
a. Auedonnaco | Aulnay | xvi | 40 |
b. Brigiosum | Brioux-sur-Boutonne | vii | 18 |
c. Rarauna | Rom | xiii | 33 |
Lemvno | Poitiers | xvi | 40 |
Ten noordoosten van het centrum van Saintes (Mediolanum Santonum) loopt de route over weg N150. Ter hoogte van Fontcouverte, dat aan de westkant van die weg ligt, wordt N150 al weer verlaten en in noordoostelijke richting weg D129 gevolgd. Zowel de toeristenkaart als Quid.fr wijzen op de resten van een aquaduct bij Fontcouverte. Het aquaduct wordt in Quid.fr ook genoemd bij Vénérand, dat ten noorden van weg D129 ligt, maar blijkbaar is hier voor de toerist weinig te zien. Dat is wel weer het geval bij het ten noordwesten van Vénérand gelegen le Douhet, waar de toeristenkaart ook weer het Aqueduc aangeeft. Terug naar weg D129. Die loopt verder naar Ecoyuex, waar ook al sporen van een aquaduct worden vermeld en bovendien nog sporen van de Romeinse weg. Ten zuidoosten van Ecoyeux hebben de Romeinen sporen nagelaten bij Villars-les-Bois en ten noordwesten van Ecoyeux bij St.-Hilaire-de-Villefranche. Na Ecoyeux wordt weg D129 op de toeristenkaart Ancienne Voie Romaine genoemd.
Sporen van die weg zijn gevonden ter hoogte van Bercloux, dat aan de oostzijde ligt. Even verder ligt langs de weg le Fanal d’Ebéon, bijgenaamd “de piramide”. Het is een aan alle kanten gestutte klomp steen die in niets op een piramide lijkt en op het grondgebied van de gemeente Authon-Ebéon staat. In de gids van Thiollier-Alexandrowicz staat op bladzijde 167 een foto die door Jean Dassié van deze steenklomp is gemaakt. Er bestaat een boek over Frankrijk met de titel “Gewoon doorlopen, er is niets te zien”1. Bij le Fanal d’Ebéon zou men dat op een bord langs de weg moeten zetten. Het plaatsje Authon-Ebéon is op de toeristenkaart ten zuidoosten van le Fanal d’Ebéon te vinden. Vlak erbij, aan de overkant van de Auriou, ligt Aujac. Daar woont een scepticus: “Vestiges de route considérés comme romains....”, sporen van een weg die als Romeins worden beschouwd. De route loopt verder over weg D129 naar Varaize, waarbij de Romeinse aanwezigheid wordt vermeldt.
Ten noordoosten van Varaize hebben de Romeinen sporen nagelaten bij St.-Pierre-de-Juillers en St.-Martin-de-Juillers. Ten westen van de weg, aan de Boutonne, heeft bij Antezant-la-Chapelle een Romeins kamp gelegen. Iets verderop en aan de westkant van de weg zijn ter hoogte van Paillé sporen van de Romeinse weg aan het licht gekomen. Dan komt de eerste halte: Aulnay (Aunedonnacum), waarbij ook een Romeins kamp heeft gelegen. Ten zuidoosten van Aulnay wordt in de gemeente Villemorin (bij le Chiron ten zuidoosten van Villemorin) de Romeinse aanwezigheid vermeld. Ook bij Dampierre-sur-Boutonne, ten noordwesten van Aulnay zijn vestiges gallo-romains aangetroffen. Ten noordnoordoosten van Dampierre en ook aan de Boutonne zijn bij le Vert resten van Romeinse muurschilderingen gevonden. Hoe de route na Aulnay gelopen heeft is onduidelijk. Aangenomen is dat hier over een afstand van 17 km weg D950 gevolgd moet worden, maar sporen uit de Romeinse tijd komen in de onmiddellijke nabijheid van de weg niet voor.
De volgende halte is Brioux-sur-Boutonne (Brigiosum), waar allerlei Romeins is gevonden, waaronder een mijlpaal die zich nu in het museum van Niort bevindt. Naar het zuidoosten heeft bij Paizay-le-Capt, vanuit Brioux te bereiken over weg D104, een Romeins kamp gelegen. Ten noorden en iets ten oosten van Brioux zijn sporen van een aquaduct gevonden bij Mazières-sur-Béronne. Ongeveer 5 kilometer ten westen van Brioux ligt een gehucht met de naam Chaussée, waardoor de twijfel over het verloop van de route tussen Aulnay en Brioux niet minder wordt. Ruim een kilometer na Brioux wordt weg D950 in ieder geval verlaten en buigt de route over een pad (staat niet in de Michelin wegenatlas) meer naar het oosten. Ten zuiden ervan stroomt een beekje met de prachtige naam la Somptueuse (de weelderige) langs Tillou, waar zich volgens Quid.fr talrijke ondergrondse steengroeven uit de oudheid bevinden. Na ruim dertien kilometer loopt het pad langs Maisonnay, waarvan wordt gezegd dat het Romeinse bewoning heeft gekend. Hierna wordt het verloop van het pad een beetje onduidelijk, maar het voert in ieder geval in noordoostelijke richting naar Ste.-Soline waar sporen van de Chemin des Romains te vinden zijn. Ook halverwege Maisonnay en Ste.-Soline is ter hoogte van St.-Vincent-la-Châtre de onderlaag van de Romeinse weg teruggevonden. Ten oosten van Maisonnay en te zuiden van Ste.-Soline zijn in de Commune de Clussais-la-Pommeraie resten van Romeinse gebouwen opgegraven. Na Ste.-Soline loopt de route in noordoostelijke richting verder tot ze even ten zuiden van Rom uitkomt op weg D114.
Bij Rom (Rauranum) bevinden zich grondsporen van Romeinse gebouwen en een grafveld. Een kilometer ten noorden van Rom buigt de route weer naar het noordoosten en loopt langs een buurtschap met de naam la Chaussée. Ten oosten daarvan zijn bij Couhé sporen van Romeinse bewoning gevonden. Bij Châtillon, ten noorden van Couhé, heeft weer een Romeins kamp gelegen. Ten noorden van Châtillon en iets oostwaarts lag bij Payré een Romeinse villa. De route loopt nu vanaf la Chaussée gedurende ca. 17 km iets ten westen van- en evenwijdig aan weg N10 tot aan Vivonne. Ten westen van Vivonne zijn Romeinse graven gevonden bij Celle-Lévescault. Ten noordwesten van Vivonne stond een Romeinse villa bij Marçay. Ook bij Aslonnes, ten noordoosten van Vivonne stond een villa.
Na Vivonne gaat de route verder over weg D4 langs de Clain. Bij Iteuil bevinden zich resten van Romeinse versterkingen en ten noordwesten van Iteuil zijn er sporen van een aquaduct bij Fontaine-le-Comte. Iets verderop langs weg D4 zijn bij Ligugé de resten van een villa opgegraven. Bij Croutelle ten westnoordwesten van Ligugé bevinden zich fragmenten van een aquaduct. Bij St.-Benoît ten noordoosten van Ligugé worden resten van een aquaduct, onderaardse kanalen en een villa vermeld. De route (weg D4) buigt nu iets naar het noordwesten om een kronkel van de Clain te vermijden en loopt dan naar het centrum van Poitiers (Limonum).