bronnen en problemen
vak C2

OrPa: Orléans – Parijs

IGN carte topographique TOP 100: 20 Paris / Orléans

plaats van route OrPa

Gm km
Cenabum Orléans
a. Salioclita Saclas xxiiii 60
Lutetia Parijs xxiiii 60

Vanaf het centrum van Orléans (Cenabum) wordt weg N20 naar het noorden gevolgd. De eerste twintig kilometer valt de route samen met die naar Chartres. Vondsten in de omgeving zijn vermeld in de beschrijving van route ChOr. Bij Artenay gaan de wegen uit elkaar; de route naar Chartres gaat daar verder over weg N154 naar het noordwesten. Opmerkelijk is dat Quid.fr bij Artenay alleen de weg naar Chartres noemt, en niet die naar Parijs. Dat is ook het geval bij Dambron, ten noorden van Artenay. De sporen van de Romeinse aanwezigheid aldaar kunnen immers met evenveel recht bij de route naar Parijs gerekend worden. Blijkbaar wordt de opvatting dat de route Orléans – Parijs niet over weg N20 liep, maar oostelijker over weg D97, door velen gedeeld. Bij Ruan, ten oosten van Dambron en aan de andere kant van de weg, zijn de resten van een villa ontdekt. Bij Santilly, ten noorden van Dambron, worden de vondsten uit de Romeinse tijd weer alleen maar met de weg naar Chartres in verband gebracht. De talrijke muntvondsten bij Poinville, ten noordoosten van Santilly, worden aan geen enkele weg gerelateerd. Blijkbaar vond men de weg naar Chartres hier al te ver naar het westen liggen. Ten oosten van Poinville, aan de andere kant van de weg, wordt de Romeinse aanwezigheid verondersteld bij Chaussy en nog wat oostelijker bij Bazoches-les-Gallerandes, waar Romeinse munten zijn gevonden. Vondsten uit de Romeinse tijd zijn ook gedaan bij Janville (talrijke medailles en aardewerk), dat ten noordwesten van Poinville ligt, en bij Le Puiset ten noordwesten van Janville. Bij Toury, dat aan de weg ligt, zijn talrijke Romeinse muntjes gevonden. Bij Oinville-St.-Liphard ten noordwesten van Toury zijn talrijke vondsten gedaan, maar wat verder naar het noorden, bij Rouvray-St.-Denis, slechts een bronzen voetstuk. Verderop langs de route ligt Angerville, waar Thomas Platter op de 26e juli 1599 laat in de avond aankwam. Hij had die dag vanaf Orléans 47 kilometer gelopen, maar was blijkbaar niet bijzonder vermoeid. Hij vermeldt alleen dat hij “zenacht gar spaht ankommen” is.

Ruim een kilometer ten zuiden van Angerville wordt de route gekruist door de route ChAn. Ten oosten van Angerville, bij Meréville aan de Juine, zijn Romeins aardewerk, munten, beelden, en de ruïnes van thermen gevonden. In de vroege morgen van de 27e juli was Thomas Platter al weer op pad en kwam op weg naar het middageten in Etampes langs Monnerville. De Romeinen volgden na Monnerville niet meer weg N20, maar gingen over weg D108 door Guillerval (Romeinse mijlpaal) naar Saclas (Salioclita), waar behalve sporen van een Romeinse woning ook aardewerk, munten en wapens en resten van de Romeinse weg zijn gevonden. Ten zuidoosten van Saclas ligt Abbéville-la-Rivière. Bij de ten oosten daarvan gelegen Ferme de l’Orme zijn ook sporen van een Romeinse woning aangetroffen. Vanuit Saclas gaat de route over een Ancienne Voie Romaine verder naar het noorden. Aan de oostkant van de weg lag bij Ormoy-la-Rivière een Romeinse brug over de Juine, die het dorpje met de route verbond. De Romeinse weg komt uit in het centrum van Etampes. Bij het stadje zijn ook overblijfselen uit de Romeinse tijd gevonden. In de tijd van Thomas Platter werd er zeer veel kreeft gevangen in de “Bach von Estampes”. Dat is misschien de beek die ten westen van Etampes langs Chalo-St.-Mars (vestiges gallo-romains) stroomt en bij Etampes zelf in de Juine valt. De route gaat nu weer over weg N20 in noordnoordoostelijke richting. Sporen van de Romeinse bezetting zijn nu even schaars. Pas ongeveer twaalf kilometer verderop worden er ter hoogte van St.-Sulpice-de-Favières, dat ten westen van de route ligt, resten van de Romeinse weg en van een villa vermeld. De volgende vermelding is nog eens twaalf kilometer verderop, vlak nadat de route de autosnelweg N104-E50 heeft gekruist. Daar ligt het plaatsje Linas, waar ook weer sporen van de weg, van pottenbakkerijen en munten zijn gevonden.

Zo schaars de vondsten sinds Etampes waren, zo talrijk worden ze nu. Aan de oostkant van de weg stroomt de Orge, die in de Romeinse periode blijkbaar aantrekkelijke vestigingsplaatsen leverde, want er zijn resten uit die tijd gevonden bij Longpont-sur-Orge (grondsporen van een tempel die aan de Mithras-cultus gewijd was), Villemoisson-sur-Orge (grondsporen), Epinay-sur-Orge (Gallo-Romeinse oven) en Savigny-sur-Orge (vestiges gallo-romains). Ten westen van Savigny-sur-Orge zijn bij Balainvillers weer resten van de weg zelf gevonden en in 1979 ontdekte men er sporen van een villa. Bij Chilly-Mazarin, dat ten noordoosten van Balainvillers ligt, zijn overblijfselen van een Romeinse woning en een Romeins aquaduct aangetroffen en aan de andere (westelijke) kant van de weg bij Champlan ook een woning (aardewerk, munten). Het ten westen van Champlan gelegen Palaiseau wordt een vicus gallo-romain genoemd. Verderop ten westen van de weg bij Massy zijn er weer sporen van een Romeinse woning en aan de oostkant van de weg bij Wissous resten van een aquaduct. Ten noordoosten van Wissous zijn ook sporen van een aquaduct bij Rungis. Ten westen van de weg, achter het Parc de Sceaux worden bij Châtenay-Malabry grondsporen uit de Romeinse tijd vermeld, en verder naar het westen, bij Bièvres, weer die van een woning. Ten noordoosten van het Parc de Sceaux, bij l’Hay-les-Roses stonden villa’s en liep het aquaduct van Wissous naar Parijs. De Romeinen hebben ook sporen nagelaten bij Chevilly-Larue (woning) ten oosten van l’Hay-les-Roses en bij Villejuif (grondsporen) ten noorden van Chevilly-Larue. Ook bij Bagneux, aan de westkant van de weg. Resten van een aquaduct zijn gevonden bij Cachan, ten oosten van Bagneux (en ten noorden van l’Hay-les-Roses), bij Arcueil ten noorden van Cachan, en bij Montrouge aan de westkant van de weg. Dan komt de route bij de Porte d’Orléans Parijs (Lutetia) binnen. En gaat dan over de Avenue du général Leclerc, de Avenue Denfert Rochereau en de Boulevard Saint Michel (straatnamen niet op de toeristenkaart) naar het centrum van het oude Lutetia.