KaLe: Katwijk aan Zee – Leiden-Roomburg

Topografische kaart van Nederland 1:50.000	30 Oost ’s-Gravenhage
of
Grote Historische Atlas van Zuid-Holland 1:25.000	blad 401, 402, 422

		Gm	km
Lugduno	Katwijk aan Zee
a. Pretorium Agrippine	Valkenburg	ii	5
Matilone	Leiden-Roomburg	iii	8

In Katwijk aan Zee (Lugdunum), op het noordelijkste puntje van de Boulevard, bij de Buitensluis, proberen we ons voor te stellen dat een paar duizend jaar geleden ergens in de buurt de noordelijkste plaats van Gallia (Lugdunum) lag. De Rijn stroomde toen trouwens niet door het Uitwateringskanaal, maar noordelijker, daar waar nu de wijk Rijnsoever ligt, waarvan de naam dus correct is. Dan lopen we over de Boulevard naar het zuidwesten en gaan dan westwaarts de Koningin Wilhelminastraat in (naam niet op de kaart). Dat is de hoofdroute door Katwijk aan Zee. De weg loopt eerst evenwijdig aan het Uitwateringskanaal door Katwijk aan de Rijn, waar in de wijk Zanderij resten van bewoning en van een grafveld uit de Romeinse tijd zijn gevonden. Daarna gaat de route evenwijdig aan de Oude Rijn naar Valkenburg (Praetorium Agrippinae). Op het internet zijn uitsluitend gegevens te vinden over het hier opgegraven castellum, maar er zal ook een burgerlijke nederzetting zijn geweest. Sterker nog, de naam Praetorium Agrippinae hoort waarschijnlijk niet bij het castellum, maar bij de nederzetting.

De reis gaat verder langs de Oude Rijn, die naar het zuidoosten slingert. Ten westen van Oegstgeest wordt door de weg een bocht in de rivier afgesneden. Dan loopt de route tussen de Oude Rijn en het Valkenburgse meer, onder de snelweg door en door de wijk Stevenshof. Na het passeren van de spoorweg maakt de rivier een scherpe bocht en loopt dan in noordoostelijke richting en door de oude binnenstad van Leiden. De route blijft daarbij langs de rivier lopen. Aan de oostkant van de stad, nog na het passeren van de wijk ‘De Waard’, buigt de weg naar het zuiden toe, maar bereikt nog vóór dat hij onder de snelweg doorgaat het eindpunt van deze route. Dat ligt ongeveer op de plek waar de Persant Snoepweg (naam niet op de kaart) over de Oude Rijn in noordoostelijke richting loopt, ter hoogte van Leiderdorp. Hier bevindt zich ook de straat met de uitstekend gekozen naam “Matiloweg”. Want ook in dit geval geldt dat de naam Matilo niet bij het opgegraven castellum in de Roomburgpolder (naam niet op de kaart, wel in de Grote Historische Atlas) hoort, maar bij een burgerlijke nederzetting aan de rivier. Op deze plaats ongeveer kwam het Kanaal van Cornbulo uit in de Oude Rijn. Dat kanaal volgde wellicht ongeveer de voormalige Roomburger Wetering (zie http://www.atlas1868.nl/ of de Grote Historische Atlas). De resten van het Castellum zijn ten zuidwesten van Matilo teruggevonden, ongeveer in het verlengde van de Tacitusstraat en ten noordwesten van de Besjeslaan (Matilo).