GeLa: Genève – Lausanne

Carte nationale de la Suisse 1:50.000	260 St.-Cergue
	261 Lausanne
	270 Genève
of
IGN carte topographique TOP 100:	47 Annecy / Lausanne

		Rm	km
Gennaua	Genève
a. Colonia equestris	Nyon	xvi	24
Lacum Losonne	Lausanne	xxiii	34

Vanuit het centrum van Genève (Genava), bij de kathedraal van St.-Pieter, wordt noordwaarts de Rhône overgestoken en de weg gevolgd langs het Lac de Genève, ook wel le Léman genoemd. Aanvankelijk lijkt er niets Romeins te beleven. Behalve dan een mijlpaal bij de kerk van Prévessin-Moëns. Die plaats ligt echter niet aan het meer, maar een heel eind landinwaarts ten noordwesten van Genève. De mijlpaal hoort daar dan ook niet thuis. Waar die dan wel thuishoort komt straks ter sprake. Mogelijk zijn ook andere getuigenissen van het Romeinse verleden versleept, want Thomas Platter noemt bij de plaats Versoix, hemelsbreed ongeveer tien kilometer ten noorden van Genève en aan de oever van het meer (de route loopt daar helemaal langs), “in marmor ettliche römische geschriften” (talrijke Romeinse inscripties) waarvan tegenwoordig niets meer te vinden is. Ook in de volgende plaats aan het meer, Coppet, noemt hij “ettliche römische monumenta”, en ook daarover wordt tegenwoordig niets meer vermeld. Wel dat er bij Tannay, ten zuidwesten van Coppet, grondsporen van Romeinse gebouwen en dakpannen van een Romeinse villa zijn gevonden. Dat is ook het geval bij Commugny ten westen van Coppet, waar ook sporen van bijzondere muurschilderingen en aardewerk aan het licht zijn gekomen.

Het volgende interessante punt is Céligny-Port ten oosten van Céligny. Op de Franse toeristenkaart heet die plek “la Poissonière” (de visketel). Daar moet langs de weg de reeds genoemde mijlpaal van Prévessin-Moëns hebben gestaan, want die vermeldt een afstand van drie Romeinse mijlen naar Nyon. Het zou natuurlijk ook kunnen dat de mijlpaal aan de andere kant van Nyon stond en dat zou dan ter hoogte van Gland zijn geweest. Céligny-Port is echter niet alleen waarschijnlijker vanwege de kleinere afstand naar Prévessin-Moëns, maar ook omdat bij die ‘visketel’ de kortste weg is naar Crassier ten noordwesten van Céligny en het ten zuidwesten van Crassier gelegen Divonne-les-Bains, beide bekend vanwege het aquaduct dat het water van de Versoix naar Nyon leidde. Bij Divonne-les-Bains zijn ook de sporen van een Gallo-Romeinse villa gevonden. De “Bains” van Divonne zijn aan de Romeinen waarschijnlijk ontgaan, want het “etablissement hydrothérapique” werd pas in 1848 gebouwd. De volgende sporen uit de oudheid op deze route zijn aangetroffen bij Nyon (Colonia Iulia Equestris) en te zien in het Musée Romain de Nyon. In 1996 heeft men bij Nyon ook de fundamenten van een amfitheater gevonden. Nyon werd ook wel Noviodunum genoemd en daar is de huidige naam van afgeleid. Volgens Thomas Platter werd ze ook wel Newis of Aneau genoemd. Ten noorden van Nyon (ten westen van Gland) zijn de overblijfselen van een Romeinse villa gevonden bij Coinsins. En ten westnoordwesten van Coisins bewoningssporen uit de Romeinse tijd bij Givrins en een (ijzer?)gieterij bij Genolier.

De volgende getuige van het Romeinse verleden was een mijlpaal voorbij Gland bij Dully. Ten noorden van Dully, bij Bursins, zijn bij de kerk huisfundamenten uit de Romeinse tijd gevonden. Ook verderop langs de weg, bij Rolle, zijn bewoningssporen uit die tijd ontdekt. Na Rolle gaat de weg meer oostwaarts lopen en na een zuidwaartse bobbel in de kustlijn volgt dan Buchillon, waarbij ruïnes uit de Romeinse tijd worden genoemd. Naar het noorden toe, bij Etoy, zijn fundamenten van een Romeinse villa ontdekt en nog iets verder naar het noorden Romeinse mijlpalen bij Lavigny. Die hoorden bij een andere route of ze zijn, net zoals die van Prévessin-Moëns, later versleept. Bij de volgende plaats langs de route, St.-Prex, wordt vaag gesproken over “sporen” uit de Romeinse tijd. Dat is ook het geval bij Lully, dat ten noordoosten van St.-Prex ligt.

Na St.-Prex wordt het op het gebied van (Gallo-)Romeinse vondsten weer stil. Ten noorden van Morges zijn de overblijfselen van een Romeinse villa gevonden bij Echichens en Funde aus der Römerzeit bij Echandens, dat ten noordoosten van Morges ligt. Maar misschien moet Echandens al bij route PoLa gerekend worden. De route loopt inmiddels steeds maar verder over de weg door St.-Sulpice en kort vóór het klaverblad bij Malley (of Malle) een eindje naar het zuidoosten tot in de wijk Vidy (naam niet op de Franse toeristenkaart; daar ligt de Romeinse plaats ongeveer midden boven de naam ‘Lausanne’ aan het meer), ongeveer bij het Romeins museum. Dat ligt iets ten westen van de rotonde die op blad 231 van de Carte nationale de la Suisse Maladière heet. Daar ongeveer bevond zich Lousonna*.