IGN carte topographique TOP 100: | 08 Paris / Rouen |
Gm | km | ||
Durocasis | Dreux | ||
a. Dioduro | Jouars-Pontchartrain | xvii | 43 |
Luticia | Parijs | xv | 38 |
Vanuit Dreux (Durocassium) wordt weg N12 naar het oosten genomen. De eerste sporen van de Romeinse aanwezigheid liggen rond Marolles, waar de moderne weg een bochtje maakt dat er in de oudheid nog niet was. Aan de zuidkant van de weg, bij Broué, is een schat van meer dan 800 munten gevonden en een mozaïek wijst er op dat er ook bewoning was. Ook ten noorden van Marolles, bij Bû, hebben de Romeinen sporen van hun aanwezigheid achtergelaten (heiligdom). Bij het volgende plaatsje op de route, Goussainville, zijn sporen van Romeinse gebouwen gevonden. Dan volgt Houdan (graven, munten, aardewerk) Ten zuiden ervan, bij Dannemarie, worden vestiges gallo-romains vermeld en ten noordoosten van Houdan, bij Richebourg, zijn in de jaren 1994 – 1998 de resten van een Gallo-Romeinse boerderij opgegraven. De oude route liep bij Houdan natuurlijk niet over de vierbaansweg, maar door het plaatsje zelf, dat aan een beek met de naam Vesgre ligt.
Nog zes kilometer naar het oosten kan de vierbaansweg vermeden worden, maar daarna is er geen keus. Iets verderop liggen aan de noordkant van de weg Millemont (grondsporen van Romeinse gebouwen) en la Queue-les-Yvelines (wapens, gereedschappen, grafgiften) en daarna volgt aan de zuidkant Galluis, waar op de oever van de Lieutel dakpannen uit de oudheid gevonden zijn. Op de kaart van Cassini ligt iets ten oosten van Galluis, maar nog ten noordwesten van Méré, een maison rouge (herberg). In Montfort-l’Amaury en Méré ten zuiden van de weg zijn grondsporen van gebouwen uit de Gallo-Romeinse tijd gevonden. Verder naar het oosten en eveneens ten zuiden van de weg zijn vondsten gedaan bij Bazoches-sur-Guyonne (dakpannen, potscherven, metaalslakken) en le Tremblay-sur-Mauldre (grondsporen van Gallo-Romeinse gebouwen bij de kasteelboerderij). De weg (N2012) maakt hier een noordwaartse bocht die er in de oudheid waarschijnlijk niet was. Op de kaart van Cassini is te zien dat de weg hier wellicht werd omgeleid om de tuin van het kasteel van Pontchartrain te ontzien.
De enige halte op deze route lag ten ten zuiden van deze bocht en ten westen van Jouars (Diodurum), aan weg D23, bijna tegen de huidige N12 aan, en aan de Mauldre. Tussen 1994 en 1998 zijn daar opgravingen gedaan. Men heeft er sporen van een tempel gevonden en van pottenbakkerij en metaalbewerking. Volgens Bruijnesteijn van Coppenraet heeft halte Dioduro van oorsprong misschien Divodurum geheten. In de namenindex van zijn Romeinse reisgidsen is Dioduro dan ook niet te vinden. Divodurum wel. De meesten houden het echter op Diodurum, een samenstelling van dio = goddelijkheid en durum = sterkte. Zie ook bij Cahors (Diolindum) in de lijst met knooppunten. Het mag zelfs niet uitgesloten worden dan de vorm Divodurum waarmee Metz wel wordt aangeduid, eigenlijk onjuist is en Diodurum moet zijn.
In de tijd van Cassini ging de route naar Parijs niet langs Pontchartrain, maar ten noordwesten van Pontchartrain bij le Pontet verder over weg D11, door Villepreux (vestiges gallo-romains) naar Noisy-le-Roi. Daar ging de reis dan verder over de wegen D307 en D907 naar de brug over de Seine bij St.-Cloud, ten zuidwesten van het Bois de Boulogne. Het hart van Parijs lag toen aan de noordzijde van de Seine, zodat de rivier overgestoken moest worden. In de Romeinse tijd echter lag Parijs aan de zuidoever van de rivier (zie ook bij route PaMo) en voor de Romeinen was een oversteek dus niet nodig. Hun route loopt verder over weg N2012, langs Pontchartrain, tot die weer aansluit op weg N12. Ten zuiden van dat punt, bij Elancourt, zijn graven en aardewerk uit de Gallo-Romeinse periode gevonden. Weg N12 wordt verlaten bij de kruising met autosnelweg A12-E5. Kort daarna gaat de route verder in een enigszins noordoostelijke richting over weg D10 langs het paleis van Versailles en door Versailles zelf naar Chaville. Ten zuiden daarvan stond bij Viroflay een Romeinse villa. Na Chaville loopt de route verder over weg D181 langs Meudon en verder naar Issy-les-Moulineaux (graven en fragmenten van Romeinse gebouwen). Ten zuiden daarvan is een Romeins grafveld gevonden bij Clamart. Dan gaat de route verder over weg D989 en komt (het huidige) Parijs binnen bij de Place de la Porte de Versailles. Vandaar ging de reis in noordoostelijke richting verder naar het oude Lutetia*, dat ten zuiden van de Seine lag, in de omgeving van het Panthéon.