BeDa: Col de Bentarte – Dax

IGN carte topographique TOP 100:	62 Bayonne / Mont de Marsan
	69 Pau / Bayonne

		Gm	km
Summo Pyreneo	Col de Bentarte
a. Imo Pyreneo	St.-Jean-le-Vieux	viii	20
b. Carasa	Garris	xii	30
Aquis Terebellicis	Dax	xx	50

Vanaf de Col de Bentarte (Summus Pyreneus), op de Spaans-Franse grens ten noordoosten van Roncesvalles, loopt de route over de GR65 naar het noorden. Op het eerste stukje na eigenlijk over weg D428, maar dat nummer staat niet op de toeristenkaart. Op de kaart van Cassini heet deze weg Route d’Espagne. Na St.-Jean-Pied-de-Port wordt weg D933 genomen, die in oostelijke richting loopt naar St.-Jean-le-Vieux (Imus Pyreneus). Hier zijn de resten van Romeinse bouwwerken aangetroffen, van een tempel, een begraafplaats, stenen bestratingen, amforen, aardewerk, munten en een pottenbakkersoven. Na St.-Jean-le-Vieux buigt weg D933 naar het noordoosten. Het is niet zeker of de route precies deze weg volgde of soms over de GR65 ging.

Ongeveer zes kilometer vanaf St.-Jean-le-Vieux ligt aan de oostkant van de weg, aan de GR65, Gamarthe (omwalling en ruïnes) en ten noordwesten daarvan, aan de andere kant van de weg, Ainhice in de Commune d’Ainhice-Mongelos, waarvan het fiche in Quid.fr beweert dat het op een kruispunt van twee Romeinse wegen ligt. Helaas wordt niet vermeld hoe de andere weg liep.

Een kilometer of acht verder gaat de weg de Bidouze volgen en draait vlak na de Pont du Quinquil naar het noordwesten. De genoemde pont is bezienswaardig en “van hoge ouderdom”. Aan een datering waagt men zich blijkbaar niet. Bij St.-Palais wordt weg D933 verlaten en gaat de route verder over weg D11 naar Garris (Carasa). In Quid.fr heeft Garris geen eigen fiche, maar het wordt genoemd bij St.-Palais. Er zijn geen bijzonderheden uit de Romeinse tijd vermeld. En dat geldt voor alle plaatsen langs weg D11. En ook voor de voortzetting daarvan na Bidache, die nummer D19 heeft, tot aan de Gave toe (in de Pyreneeën is “gave” een woord voor beek of bergstroom), of eigenlijk tot aan les Gaves Réunis, want de weg komt uit op nummer D33, op de plaats waar le Gave d’Oloron en de Gave de Pau zojuist zijn samengestroomd. Bij Oeyregave, aan de oostkant van de weg, zijn sporen uit de Gallo-Romeinse periode gevonden, net zoals bij Hastingues, dat ten westen van Oeyregave aan les Gaves Réunis ligt.

Nu worden de Gaves overgestoken naar Peyrehorade, waar Gallo-Romeinse mozaïeken zijn aangetroffen. Iets naar het oosten, bij Cauneille, wordt een voie romaine vermeld. Of die iets heeft te maken met de onderhavige route is niet duidelijk. Misschien ook wel met de Cami de la Caoutière die wordt genoemd bij het ten zuiden van Cauneille gelegen Sorde-l’Abbaye. Wat voor weg hier wordt bedoeld wordt niet duidelijk gemaakt. Waarschijnlijk kunnen de regionaal-historici er meer over vertellen.

In Peyrehorade wordt ongeveer een halve kilometer weg N117 naar het oosten gevolgd en dan wordt weg D29 naar het noorden genomen. In Quid.fr worden tot aan het eindpunt geen resten uit het Romeinse verleden vermeldt. Vlak vóór dat eindpunt wordt bij St.-Pandelon de Luy overgestoken. Ten westen van St.-Pandelon, bij Oeyreluy, is sprake van een muntschat en sporen van een Romeinse weg. Ook bij Seyresse, ten noordoosten van Oeyreluy en dicht bij de zuidgrens van Dax, is een schat van Romeinse munten gevonden. De route eindigt tenslotte in het centrum van Dax (Aquis Terebellicis).