AuAu: Auxerre – Autun

IGN carte topographique TOP 100:	28 Auxerre / Saulieu
	36 Nevers / Autun

		× 2,22	km
Autessio Duro	Auxerre
a. Aballo	Avallon	xxii	49
b. Sidotoco	Saulieu	xvii	38
Augusto Dunum	Autun	xviii	40

Volgens de kaart van Cassini liep de route van Auxerre naar Avallon in de achttiende eeuw ongeveer als volgt: Vanuit het centrum van Auxerre (Autessio Duro) wordt de Yonne overgestoken en daarna de weg langs de rivier (N6) naar het zuiden genomen. Bij l’Auberge-Neuve, aan de noordkant van Augy, wordt de oostelijke kant van de wegsplitsing aangehouden en weg D956 gevolgd (bij het vlak ten zuiden van l’Auberge-Neuve gelegen Augy is een Gallo-Romeinse begraafplaats gevonden en van het nog iets zuidelijker gelegen Champs-sur-Yonne wordt gezegd dat het aan de Romeinse weg van Agrippa ligt). Ruim een kilometer na St.-Bris-le-Vineux wordt in zuidelijke richting het pad ingeslagen dat aan de oostkant van Irancy loopt en naar Cravant voert. Dan wordt vanuit Cravant niet de N6 gevolgd, maar het meer noordoostelijk gelegen pad naar Vermenton (sporen uit de Gallo-Romeinse periode). Na Vermenton gaat de route weer even over weg N6 en dan, na de kruising met weg N11, zuidoostwaarts over een pad dat Ancienne route Royale dite Route Napoléon heet, tot dat het uitkomt op weg D944 naar Avallon.

Er is echter een reden om aan te nemen dat in de Oudheid een andere route werd gevolgd, en wel de aanwezigheid van de Romeinse weg tussen Séry en St.-Moré. Die hoeft u nu niet op te zoeken want we komen er straks vanzelf overheen. De weg wijst in de richting van Avallon, zodat we wellicht te maken hebben met het restant van een weg die van oorsprong veel langer was. De route die hier wordt voorgesteld zal dus niet precies overeenkomen met de weg uit de oudheid. Wellicht kan iemand met meer kennis van de lokale omstandigheden en geschiedenis er nog verbeteringen in aanbrengen.

We gaan terug naar Auxerre. Aan de zuidkant daarvan begint een Ancienne Voie Romaine die nu nummer D239 heeft. Kort vóór Escolives-Ste.-Camille, waar veel Romeins is gevonden, waaronder de grondsporen van thermen, gaat de route verder over weg N6 en bij Vincelles over D100 tot aan Bazarnes. Zowel bij Vincelles als bij Bazarnes noemt Quid.fr de ‘Weg van Agrippa’, maar het is niet duidelijk of dat gebaseerd is op vondsten of op een geschiedkundige theorie. In ieder geval kruiste de route bij Bazarnes de Yonne en het Canal du Nivernais (eind negentiende eeuw aangelegd) en kwam uit in Ste.-Pallaye (Gallo-Romeinse bewoning). Van Ste.-Pallaye gaat de weg langs de Yonne door Prégilbert en Séry. Voor beide plaatsen wordt weer de ‘Weg van Agrippa’ vermeld. Direct na Séry gaat zuidoostwaarts een Voie Romaine dite d’Agrippa naar St.-Moré: aan de Cure. In 1897 werd hier een villa ontdekt (villa de Cérés). Het is niet duidelijk waar de rivier werd gekruist. Op de toeristenkaart is te zien dat het Camp Antique de Cora-Villaucerre nog op de linker oever lag. De route loopt verder over weg N6 door Voutenay-sur-Cure (aardewerk, munten) en Sermizelles (sporen van Romeinse bewoning) en dan gedeeltelijk langs de Cousin naar Avallon (Aballo). In Quid.fr worden daarbij alleen Vestiges de la voie romaine d’Agrippa vermeld. Een beetje weinig voor een station dat blijkbaar belangrijk genoeg was om op de Peutinger-kaart te zetten.

Na Avallon gaat de route verder over weg N6. Op dit deel van de route is weinig te beleven. Voor de plaatsjes Magny (aan de zuidkant van de weg) en (een eind verderop) Ste.-Magnance wordt de nabijheid van de voie d’Agrippa vermeld. Bij Rouvray noemt men een Gallo-Romeinse brug. Het volgende station ligt 24 kilometer verderop. Het is Saulieu (Sidotoco), waarbij sporen van de Romeinse weg, een mijlpaal en Gallo-Romeinse grafstenen worden vermeldt. Vanuit de noordzijde van Saulieu loopt door de Forêt Domaniale de Saulieu en het Bois de Gênetoy een Ancienne Voie Romaine naar het noordoosten, maar die is voor deze route verder niet van belang. Er lopen in deze streek meerdere Romeinse wegen, zoals bijvoorbeeld La Voie Romaine ten zuidoosten van Semur-en-Auxois.

Wel interessant is de Romeinse weg tussen Liernais (sporen van een Romeinse weg) en Vianges. Niet opzoeken, we komen er zo. Hij kan bereikt worden door Saulieu naar het zuiden toe te verlaten over weg D15, waar de spoorlijn langs loopt. Ter hoogte van Cenfosse (aan de oostkant van de weg) buigen de weg en de spoorlijn naar het westen, terwijl de oorspronkelijk richting gehandhaafd wordt door weg D17, die een Voie Romaine blijkt te zijn. Deze weg wijst echter niet naar Autun, zodat het hier om een verbinding van Saulieu met een andere plaats moet gaan. Terug naar D15. Verderop langs de weg, bij Brazey-en-Morvan en Bard-le-Régulier worden ook sporen van een Romeinse weg genoemd. In verband met Brazey valt de naam van Agrippa. De weg (D15) loopt nu verder langs Barnay-Dessous (even onthouden, komt straks terug) naar Cordesse, waar weg hij aansluit op weg N81. Quid.fr noemt bij Cordesse Gallo-Romeinse overblijfselen, zoals mozaïekfragmenten en sporen van een Romeinse weg. Het is dus niet moeilijk om in de wegen D15 en N81 de oude verbinding tussen Saulieu en Autun te zien.

Er zijn echter meer Romeinse wegen tussen Saulieu en Autun. Ten noorden van Cordesse, tussen Barnay-Dessous aan weg D15 en het westwaarts gelegen Lucenay-l’Évêque aan weg D980 loopt gedeeltelijk langs de grens van het Parc Naturel Regional du Morvan in noord-zuid-richting een Ancienne Voie Romaine die duidelijk in Autun begint, maar waarvan het eindpunt onduidelijk is (Savilly?). Ga weer even naar Lucenay-l’Évêque en volg weg D980 noordwaarts tot aan Chissey-en-Morvan. Ten noorden daarvan loopt aan de oostkant van weg D980 ook een Ancienne Voie Romaine. D980 loopt door het dal van de Ternin, terwijl de Romeinse weg oostelijk daarvan over de hoogte loopt.

Er waren blijkbaar meerdere manieren om van Saulieu naar Autun te komen. Zelfs voor de hedendaagse toerist is het moeilijk om uit deze wegen te kiezen, want op de 1:100.000 toeristenkaart lijkt weg D15 de belangrijkste, maar in de Michelin wegenatlas is D980 opvallend rood gekleurd. Hier is gekozen voor weg D980. Niet omdat daar betere argumenten voor zijn, maar vanwege het feit dat de reiziger dan langs Pierre-Écrite komt (nog niet opzoeken). Het gehucht, dat bij Alligny-en-Morvan hoort, is genoemd naar een geheimzinnige steen uit de tijd dat de Romeinen het land nog niet bezet hadden. Wellicht is het een grafsteen, ongeveer 150 cm hoog en 60 cm breed.

In de steen is een afbeelding¹ gegrift. De voorstelling doet denken aan een echtpaar met drie kinderen. Het meest linkse kind heeft een toestel voor zich waarvan de functie onduidelijk is. Onder de afbeelding staat een woord, naam, of korte tekst die al even onverklaarbaar is.

Nu dus eindelijk de route Saulieu – Autun. Vanaf Saulieu wordt weg D980 gevolgd. Die komt na negen kilometer door Pierre-Écrite. Naar het westen ligt Alligny-en-Morvan, waar Gallische en Gallo-Romeinse grondsporen van gebouwen, aardewerk en munten gevonden zijn. Ruim vijf kilometer verderop (langs D980) begint aan de oostkant de al genoemde Ancienne Voie Romaine die over de hoogte naar Chissey-en-Morvan voert. Wie niet te voet is doet er goed aan gewoon weg D980 te blijven volgen, want die komt daar ook langs. Als bijzonderheid worden daarbij “sporen van de Romeinse weg” genoemd. De weg gaat verder door Lucenay-l’Évêque en door Reclesne. Daar alweer “traces de voie romaine”. Tenslotte komt de weg bij St.-Forgeot uit op de Ancienne Voie Romaine die vanuit Autun naar het noorden loopt. Die leidt nu in omgekeerde richting naar het centrum van die stad (Agusto Dunum).

________________________________________